Nhà ở dưới chân núi Bạch Mã (xã Lộc Điền, huyện Phú Lộc), từ nhỏ anh Trương Cảm đã theo cha vào rừng và làm quen với tiếng chim hót. Hai bố con anh thường bẫy chim trĩ mang đi bán kiếm tiền mua gạo.
Anh Cảm nhái tiếng hót của loài chim khứu bạc má
Ảnh: Võ Thạnh
Một buổi chiều năm 1985, Trương Cảm bắt xe mang theo 2 con chim trĩ đi bán ở đường Hùng Vương trước Nhà văn hóa trung tâm tỉnh Thừa Thiên Huế.
Hai nhân viên kiểm lâm thấy anh Cảm bán chim trĩ sao quý hiếm đã đóng giả khách mua rồi lập biên bản đưa người bán về trụ sở. Tại trụ sở kiểm lâm, anh Cảm đã kể rành mạch về việc mình dùng dụng cụ gì để săn bắt chim trĩ ở vườn Quốc gia Bạch Mã.
Ba tháng sau, biết được tài bẫy chim và khả năng thông thuộc rừng Bạch Mã của anh Cảm, đoàn nghiên cứu của Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên (WWF) cùng kiểm lâm tỉnh Thừa Thiên Huế đã tìm đến anh Cảm nhờ dẫn đường khảo sát khu vực khe Ao thuộc rừng quốc gia để xem có loài chim trĩ sao sinh sống hay không.
Anh Cảm nhận lời và xin ba sợi dây dù vào rừng một mình, chỉ trong thời gian ngắn bẫy được một con chim trĩ sao mang ra trước sự ngỡ ngàng của các vị khách quốc tế.
"Chính ông Kéo là người đã cưu mang, giúp đỡ tôi trở thành một kiểm lâm viên như ngày hôm nay. Lúc theo ông về vườn vào cuối năm 1985, tôi mới 17 tuổi và chỉ thích đi săn bắt chim. Nhưng nhiều lần thấy các anh em trong đơn vị cứu giúp các loài động vật quý hiếm, tôi hiểu hơn công việc của mình và ngày càng yêu nghề", anh Cảm chia sẻ.
Nhái được tiếng của hơn 100 loài chim
Bước lên Vọng Hải Đài, điểm cao nhất vườn Quốc gia Bạch Mã, anh Cảm biểu diễn kỹ năng nhái tiếng chim hót của mình, với tiếng chim cuốc, chim khứu bạc má, chim cu gáy gọi bầy... Nhiều vị khách Pháp đang tham quan Bạch Mã đã trầm trồ trước khả năng kỳ lạ của anh.
Gần 30 năm làm kiểm lâm và sinh sống tại vườn Quốc gia Bạch Mã, anh Cảm hiểu rõ từng cánh rừng và đặc tính của mỗi loài chim. Những chuyến tuần tra trong rừng, bắt gặp các loài chim hót thì anh nhái theo từ đó quen dần, phân biệt được con chim "hót tán tỉnh" như thế nào, cho chim non ăn ra sao.
Những cánh rừng nào anh tới mà không nghe tiếng chim hót có nghĩa là nơi đó đang bị tác động tiêu cực bởi con người hoặc thiên tai.
Không chỉ hiểu rõ về các loài chim, anh Cảm còn là một hướng dẫn viên nổi tiếng của vườn Quốc gia Bạch Mã nhờ vốn liếng tiếng Anh và tiếng Pháp. Nhiều đoàn khách quốc tế đến khám phá Bạch Mã đã được anh Cảm hướng dẫn tận tình và đặc biệt thích thú khi được nghe anh giới thiệu về các loài chim, thú đang sinh sống ở rừng.
Võ Thạnh